Torebka, do garnka z wrzątkiem, przykryć, ugotować do miękkości. Podobnie jak gotując makaron, można łatwo przedobrzyć gotowanie ryżu, dlatego dziś mam dla Was parę porad: jak ugotować ryż biały, brązowy i czerwony w zależności od tego, czy potrzebujecie gotowany ryż na sypko, a może wolicie ryż kleisty.
Zobacz też: Więcej poradników gotowania
Przez 3 ostatnie miesiące podróżowałam po Azji i niejeden ryż jadłam ;). Biały, brązowy, a nawet czerwony. Gotuje się go na różne sposoby, ale nigdy nie jest rozgotowany i nie widziałam też, żeby ktoś tu korzystał z gotowych opakowań. Ugotowany ryż, nawet jeśli jest kleisty, nie rozpada się po włożeniu do niego widelca. A właściwie pałeczek :).
Jak ugotować ryż na sypko lub kleisty
Każdy ryż gotuje się inaczej, a same ziarna mogą różnić się nie tylko kształtem, długością i kolorem, ale też zawartością skrobi, która sprawia, że po ugotowaniu uzyskujemy sypką mieszankę lub kleistą papkę.
Jeden z moich ulubionych ryżów to sticky rice czyli biały, kleisty ryż o dość krótkich ziarnach, który w Tajlandii, na śniadanie lub deser, podaje się z dodatkiem mango i słodkiego sosu z mleka kokosowego, cukru i soku z limonki, całość posypując prażonym sezamem. W Indonezji spróbowałam pysznego ryżu brązowego z bananem i cukrem palmowym, również w formie deseru.
Klasyczny, gotowany ryż biały to dodatek do zup i drugich dań lub jeden z ich głównych składników. To najpopularniejszy i najtańszy ryż, ale o wiele bogatsze w składniki odżywcze są niełuskane ryże naturalne (zwane też brązowymi, ale kolor łuski w rzeczywistości jest beżowy), czerwone i brązowe (ciemne ziarna, po ugotowaniu niemal czarne, w odcieniu bordowo-fioletowym), które, dodatkowo, mają niższy indeks glikemiczny: poziom cukru we krwi nie skacze gwałtownie po ich zjedzeniu, dzięki czemu uczucie sytości będzie utrzymywać się dłużej. Ryż dziki (wodny owies) to z kolei rodzaj trawy, w rzeczywistości ziarna ryżu przypomina jedynie kształtem i stosuje się go najczęściej jako dodatek do dwukolorowych mieszanek ryżowych.
Ryż arborio to krótkoziarnisty ryż, który nadaje się do włoskiego risotto. Ryż parboiled to biały ryż, który został, jeszcze przed sprzedażą, obgotowany na parze, a następnie wysuszony. Dzięki temu nie będzie się kleić po ugotowaniu.
Zupełnie inny jest ryż do sushi, krótkoziarnisty, który wystarczająco dobrze lepi się, ale też ma na tyle twarde ziarna, żeby po przekrawaniu gotowych rolek maki czy futomaki nie zrobiła nam się z nich papka. To właśnie od ryżu w połowie zależy sukces przygotowania domowego sushi, dlatego nie warto próbować robić go z białego ryżu długoziarnistego.
Można rozpisywać się niemal w nieskończoność, bo wyróżniamy też np. ryż jaśminowy, ryż basmati oraz ryż dziki, ale na tym etapie wystarczy Wam poznać podstawy.
Gotowanie ryżu – najważniejsze czynniki
Po pierwsze: sam ryż. Jak już wspomniałam, w sprzedaży jest dostępnych wiele rodzajów, a osobiście gorąco polecam unikanie ryżu białego i jedzenie tylko naturalnego, czerwonego i brązowego, ze względu na niższy indeks glikemiczny. Każdy ryż wymaga innej ilości wody i innego czasu gotowania, dlatego warto sprawdzić sugerowaną liczbę minut podaną na opakowaniu.
Po drugie: woda. Zimna, umieszczona razem z ryżem w garnku jeszcze przed rozpoczęciem gotowania. Ciemne ryże potrzebują jej więcej, białe odrobinę mniej i trzeba samodzielnie dopracować idealną ilość metodą prób i błędów.
Po trzecie: cierpliwość. Gotowanie na małym ogniu, cały czas pod przykryciem. Ryż, podobnie jak rosół czy inne zupy, ma sobie powoli pyrkać na gazie, dzięki czemu ugotuje się równomiernie.
☟ W moich przepisach szklanka ma zawsze 250 ml, kostka masła to 200 g, a łyżka lub łyżeczka jest płaska, chyba że wyraźnie zaznaczam, że jest inaczej.
Składniki
- 1 szklanka ryżu
- 1-1½ szklanki wody (ostateczna ilość wody zależy od rodzaju ryżu i jego sypkości - warto sprawdzić sugestie na opakowaniu; różne szkoły mówią, że wody (na oko powinno być w garnku dwa razy więcej niż ryżu lub że powinna sięgać ok. 3-4 cm ponad powierzchnię ryżu, ale metoda szklankowa jest najdokładniejsza))
- ½ łyżeczki soli (opcjonalnie)
🖩 Chcesz przeliczyć miary i wagi? Oto kalkulator.
LUBISZ PRZEPISY DOROTY?
Dołącz do ponad 15 tysięcy osób zapisanych do newslettera! Wysyłam tylko 2-4 wiadomości w miesiącu. Skorzystaj z podpowiedzi, co warto ugotować z aktualnie dostępnych w sklepach, sezonowych składników. Dowiesz się, co u mnie, jakie ciekawe rzeczy polecam i otrzymasz garść kulinarnych (i nie tylko) inspiracji.
E-BOOK NA POWITANIE - GRATIS
Przydatne przepisy i poradniki
- Wodę pozostałą po płukaniu suchego ryżu można wykorzystać do podlania kwiatków :).
- W trakcie gotowania nie mieszamy ryżu, jest to zbędne i może spowodować uszkodzenie gotowanych ziaren - robimy to dopiero po odstawieniu garnka i odkryciu pokrywki.
- Czas gotowania ryżu może nieznacznie wydłużyć się lub skrócić, w zależności od rodzaju ryżu i jego suchości.
- Ryż, podobnie jak makaron, nie musi (a nawet nie powinien) być ugotowany na miękką, rozpadającą się papkę.
Jak zrobić
- Suchy ryż dokładnie płuczemy w kilku zimnych wodach. Zmniejszy to jego kleistość (ostatnia woda po płukaniu powinna pozostać niezmącona), co jest szczególnie ważne, jeśli chcemy ugotować sypki ryż. W przypadku ryżu kleistego płukanie można pominąć, chociaż osobiście zawsze je wykonuję.
- Jeśli ryż jest stary (zbliża się sugerowany termin przydatności do spożycia), można zostawić go na 30 minut do namoczenia w zimnej wodzie. Zapobiegnie to jego dalszej łamliwości i ułatwi gotowanie.
- Odcedzamy ryż na sitku i zostawiamy na chwilę do odsączenia. Dzięki temu mamy pewność, że do gotowania nie użyjemy zbyt dużo wody.
- Ryż i wodę umieszczamy w garnku (ryż powinien sięgać maksymalnie ⅓ wysokości garnka), przykrywamy całkowicie pokrywką i na dużym ogniu, na najmniejszym palniku, doprowadzamy do wrzenia (ok. 5 minut).
- Niektóre szkoły sugerują najpierw zagotować wodę, a potem wsypać do niej ryż - moim zdaniem utrudnia to jego równomierne ugotowanie, ale ma sens, jeśli np. mamy w domu tylko kleisty ryż, a chcemy, żeby był bardziej sypki.
- Zaraz po zagotowaniu, ale tylko ten jeden raz i jest to opcjonalne, można delikatnie zamieszać ryż.
- Redukujemy ogień do minimum i gotujemy ryż przez ok. 10 minut. Ryż powinien delikatnie pyrkać w trakcie gotowania i wchłonąć wodę, w której jest gotowany. Dopiero pod koniec wyznaczonego czasu gotowania delikatnie uchylamy pokrywkę i sprawdzamy, jak wygląda i smakuje: powinien być miękki na zewnątrz i delikatnie twardawy w środku.
- Zdejmujemy ryż z ognia (nie odkrywamy) i odstawiamy na ok. 10 minut. W tym czasie uzyska właściwą miękkość.
- Oddzielamy ziarna ryżu za pomocą widelca, delikatnie mieszając (można dodać oliwę lub masło) i ugotowany ryż jest gotowy do zaserwowania.
A może macie jeszcze inne, dodatkowe porady i sprawdzone patenty jak ugotować ryż?
