Kolorowe pisanki są piękną ozdobą wielkanocnego koszyczka i stołu nakrytego do wielkanocnego śniadania. Pisanki malowane woskiem lub pisanki skrobane potrzebują tła w jednolitym kolorze, które, zgodnie z tradycją, najlepiej uzyskać korzystając z naturalnych barwników.
Naturalne barwniki do pisanek występują w naturze i, jak podają różne źródła, istnieje kilkadziesiąt naturalnych metod barwienia pisanek, dzięki którym można uzyskać wiele różnorodnych barw. Bazują na owocach, warzywach, zbożach.
Zobacz też: Jak zrobić pisanki malowane woskiem
Dziś zaprezentuję cztery najprostsze, naturalne barwniki do jajek, wykorzystujące składniki łatwo dostępne w sklepie spożywczym, hipermarkecie czy na targowisku. Do każdej metody jest mój krótki komentarz na bazie doświadczeń w barwieniu pisanek naturalnymi sposobami.
Do barwienia używamy jajek surowych lub ugotowanych – w zależności od danego barwnika. Najlepiej gdy będą to jajka śnieżnobiałe, zwłaszcza w przypadku chęci uzyskania koloru żółtego lub różowego. W przypadku zdobienia woskiem malujemy nim jajka jeszcze przed barwieniem. Po barwieniu i wystudzeniu oraz wysuszeniu pisanki można delikatnie natrzeć ściereczką posmarowaną masłem – będą pięknie błyszczeć i uzyskają jeszcze głębszą barwę.
Naturalne barwniki do jajek
Kolor niebieski – czerwona kapusta
Kolor żółty – kurkuma
Kolor brązowy, brunatny – liście cebuli
Kolor różowy – burak
Kilka ogólnych uwag przed przystąpieniem do barwienia. Na bazie własnych doświadczeń mogę powiedzieć, że za każdym razem wychodzi inaczej. Jedne jajka pięknie łapią kolor, inne słabiej. Na jednych utrzymuje się doskonale, na innych gorzej. Podejrzewam, że może mieć to związek ze składem skorupek jajek (moje przypuszczenie jest takie, że zależy od tego, czym są karmione kury i czy przyjmują jakieś leki), rodzajem garnków przeznaczonych do gotowania (wchodzenie w reakcje z metalem) i tym, jaka woda płynie w kranie. Chcąc startować w konkursie na najpiękniejszą pisankę, lepiej zrobić próbę z wyprzedzeniem.
Jak zabarwić jajka na niebiesko czerwoną kapustą
- Gotujemy jajka na twardo.
- ½ główki czerwonej kapusty gotujemy w 1 l wody przez 30 minut. Przelewamy przez sitko do miski, liście możemy wykorzystać np. do sałatki albo bigosu.
- Do gorącej wody z kapusty dodajemy 2 łyżki soli
- Zanurzamy jajka i zostawiamy aż do uzyskania pożądanego odcienia niebieskiego (intensywny kolor wymaga leżakowania jajek w barwniku przez całą noc).
Intensywny kolor niebieski uzyskany tą metodą jest barwą delikatną i zdarza się, że schodzi z jajek po potarciu. Najbardziej polecam, jeśli jajko ma być zafarbowane w całości, bez wcześniejszego dekorowania woskiem lub np. owinięte gumkami czy rajstopą, do której zostały włożone np. kawałki listków roślin i kwiatków i nie trzeba będzie po zabarwieniu trzymać jajka długo w dłoniach, obracać, ozdabiać itp.
Jak zabarwić jajka na żółto kurkumą
- Gotujemy jajka na twardo.
- Do miski wlewamy 1½ litra wrzątku, dosypujemy 4 łyżki kurkumy i 3 łyżki soli.
- Zanurzamy jajka i zostawiamy aż do uzyskania pożądanego odcienia żółtego (intensywny kolor wymaga leżakowania jajek w barwniku przez ok. 2 godziny).
Kurkuma po wymieszaniu w wodzie po jakimś czasie osiądzie na dnie naczynia. Ta metoda nie da tak intensywnego efektu jak syntetyczny barwnik żółty. Polecam do barwienia jajek w całości.
Jak zabarwić jajka na brązowo liśćmi cebuli
- Liście zewnętrzne cebuli dość gęsto ułożone w 1-litrowym naczyniu przekładamy do większego garnka i zalewamy 1 litrem wody.
- Doprowadzamy do wrzenia, gotujemy przez 15 minut.
- Wkładamy surowe, wyczyszczone wacikiem nasączonym w wodzie jajka i gotujemy przez 15-25 minut, aż do uzyskania pożądanego odcienia brązu.
Alternatywną metodą zdobienia jajek z wykorzystaniem cebuli jest wzór marmurkowy.
Poradzono mi kiedyś, żeby liście odcedzać przed włożeniem jajek do garnka, ale wróciłam do metody wkładania jajek do roztworu z listkami, bo dzięki temu żadne z nich nie dotyka dna garnka i ryzyko nierównomiernego zabarwienia jest mniejsze, choć z kolei może się zdarzyć, że jajko przylepi się do któregoś listka.
Jak zabarwić jajka na różowo burakami
- Gotujemy jajka na twardo.
- Do garnka wlewamy 1 l wody i dodajemy 1 szklankę utartych na tarce o drobnych oczkach buraków.
- Doprowadzamy do wrzenia, dodajemy 3 łyżki soli.
- Zanurzamy jajka i zostawiamy aż do uzyskania pożądanego odcienia różowego (jajka będą jasnoróżowe, nawet po zostawieniu ich w roztworze na całą noc).
Ta metoda nadaje się w zasadzie jedynie do barwienia śnieżnobiałych jajek i nie da się nią uzyskać koloru buraków tak intensywnego, jak po przypadkowym ich kontakcie z białą bluzką ;). To będą pastelowe jajka
A tutaj, na sam koniec, zestawienie prac Tusi Jałowieckiej. To dopiero mnogość kolorów i wzorów!
Odpowiadając na pytanie dlaczego czerwona kapusta barwi jajka na niebiesko: po ślasku mówi się „modro kapusta” czyli niebieska? z czegoś to wynika. A ja jeszcze farbuję na zielono: najpierw w kapuście, a potem w kurkumie
Doskonały pomysł! Nie wpadłam na to, żeby spróbować te barwniki zmieszać ze sobą :). A jak dokładnie to robisz? Wyjmujesz z niebieskiego i od razu wkładasz do wywaru z kurkumy?
Dziś zrobiłam według Twojego przepisu – beznadzieja i do zdjęć pofarbowałaś w barwnikach / jajka w kurkumie nawet jak są zostawione na całą noc nigdy nie osiągną takiego koloru a buraki nawet nie wspomnę – nie polecam tylko cebula ale to znam od mamy – mimo wszystko Wesołych Świąt ….
Kolor może wyjść różnie, tak samo jak w przypadku cebuli – czasem jajka są mocno brązowe, innym razem słabiej. Jeśli chodzi o buraki, to najczęściej kolor wychodzi bladoróżowy, choć też życzyłabym sobie, żeby udawało się nimi barwić jajka tak mocno jak białe koszule :). Nie wiem skąd pomysł, że zabarwiłam jajka barwnikiem do zdjęć – byłoby to trochę bez sensu, żeby oszukiwać widzów, kiedy od 8 lat prowadzi się blog i podpisuje pod wszystkim własnym imieniem i nazwiskiem ;). Również mimo wszystko życzę Wesołych Świąt :).
Nie mam takich składników XD
To pomaluj markerem :).
Kolor czarny można uzyskać z zielonych (miękkich) łupin orzecha włoskiego. Po ususzeniu tych łupinek robimy wywar i zanurzamy w nim jajka.
dla utrzymania koloru (jakiegokolwiek) i ochrony przed wodą, wystarczy jajka po wyschnięciu barwnika przetrzeć masłem. Dodatkowo uzyskujemy ładny połysk 😉
dziwny sposób
Najbardziej mnie zastanawia ten niebieski kolor. W sensie dlaczego wychodzi
niebieski.
Też mi to czasem nie daje spokoju ;).
Ładne!
na niebiesko dobrze barwio jajka na przyklad jeansy
A CZY MOŻNA TE JAJKA BARWIĆ NA ZIMNO? ZAMIEŻAM ZROBIĆ ( OPRUCZ TRADYCYJNYCH MALOWANYCH PISANEK ) PISANKI Z WOSKOWYMI WZORKAMI TZW. ZAMBROWSKIE.
@Marta 🙂
oczywiscie piszac owies, mialam na mysli jego „zielona czesc” ktora wykielkowala 🙂 jutro moja babcia ma zrobic zielone, jak sie uda to podesle zdjecie 🙂
słyszałam o pokrzywie!
Nigdy nie próbowałam barwić na zielono, ciekawi mnie jaki odcień z tego wychodzi.
jeszcze zielony ^^ przez owies mozna uzyskac albo pokrzywe 🙂
tak,atk,wiem,wczoraj kurom z pod siedzeń wyjmowałam bieluśkie:)
@Dana tylko do tego to już potrzeba idealnie białych jajek, tak samo jak do tych bladoróżowych barwionych w burakach.
Dorotko za pomysł z kurkumą to bym cię normalnie wyściskała!! genialne,dzięki:))
Ślicznie dziękuję za ten kursik i opis czynności.Wypróbuję te sposoby by nie mieć jak co roku jajek tylko brązowych .
Pani Doroto, świetnie Pani prowadzi swoje audycje, ja oczywiście obejrzałam filmy o pisankach i podlinkuję je na forum o pisankach, z pewnością wiele osób równie chetnie je obejrzy 😉
Ania robiąca pisanki drapane
Skorzystałam z rad. Jajka w liściach cebuli barwię od lat, to niezawodna metoda, w tym roku po obejrzeniu tego filmiku chciałam zrobić także niebieskie, żółte i różowe. Efekty: jajka po nocy trzymanej w wywarze z kapusty nabrały pięknego niebieskiego koloru, niestety kolor bardzo łatwo schodzi, wystarczy niechcący dotknąć paznokciem i już zostaje „szrama”, zostały też ślady po chusteczce którą próbowałam osuszyć jajka. Kurkuma wcale nie zachowała się jak na filmiku, osiadła na dnie w postaci osadu. Zaskoczona tym, wyczytałam w internecie że kurkuma rozpuszcza się w tłuszczach i alkoholu, a nie w wodzie, ale nadal nie rozumiem dlaczego na filmiku jest inaczej ;). Niemniej jednak osad kurkumowy zabarwił po 3 godzinach jajka na żółto – więc ok. Natomiast buraki nie zabarwiły skorupek wcale. Po 3 godzinach były ledwo sine. Niestety musiałam „uratować” je syntetycznym barwnikiem 🙁
W każdym razie dzięki za inspiracje. Życzę radosnych Świąt 🙂
Mirabelko, mojej mamie też wczoraj buraki nie zabarwiły jajek tak jak trzeba. Nie wiem od czego to zależy. Kurkuma też osiadła mi po jakimś czasie na dnie naczynia, może na filmie akurat tego nie widać. Ważne, że zadziałała :). Z kolei po wyjęciu z kapusty moje jajka leżały na chusteczce papierowej, ale suszyłam je na wolnym powietrzu, bez dotykania. Może to kwestia czyszczenia jajek octem – będę musiała sprawdzić w przyszłym roku jak to się ma do jajek przemytych jedynie ciepłą wodą.
bibuła nie ma nic wspolnego z naturalnościa, za to filmik napewno 🙂
[..YouTube..] bibuła nie ma nic wspolnego z naturalnościa, za to filmik napewno 🙂
[..YouTube..] bibuła nie ma nic wspolnego z naturalnościa, za to filmik napewno 🙂
No ale to nie są naturalne barwniki..równie dobrze możesz je pomalowac farbą.
Cool ziom
[..YouTube..] No ale to nie są naturalne barwniki..równie dobrze możesz je pomalowac farbą.
[..YouTube..] @annanoga3
No ale to nie są naturalne barwniki..równie dobrze możesz je pomalowac farbą.
[..YouTube..] @annanoga3
No ale to nie są naturalne barwniki..równie dobrze możesz je pomalowac farbą.
Bezwarunkowo wypróbuję niebieskie i różowe – oby się udało. Wyglądają niesamowicie.
przypomniałaś mi, że kiedyś tak moja babcia zabarwiła jajko na fioletowo. Z różnymi bibułkami rzeczywiście może być fajny efekt, tylko trochę daleko mam, żeby je kupić :).
[..YouTube..] przypomniałaś mi, że kiedyś tak moja babcia zabarwiła jajko na fioletowo. Z różnymi bibułkami rzeczywiście może być fajny efekt, tylko trochę daleko mam, żeby je kupić :).
też tak robię,ale bez octu i soli,
jeszcze jeden sposób ;to do słoika wkładam kolorowe bibuły+woda i jajka na noc-śliczne kolorki i tanim kosztem
[..YouTube..] przypomniałaś mi, że kiedyś tak moja babcia zabarwiła jajko na fioletowo. Z różnymi bibułkami rzeczywiście może być fajny efekt, tylko trochę daleko mam, żeby je kupić :).
[..YouTube..] @annanoga3 przypomniałaś mi, że kiedyś tak moja babcia zabarwiła jajko na fioletowo. Z różnymi bibułkami rzeczywiście może być fajny efekt, tylko trochę daleko mam, żeby je kupić :).
[..YouTube..] @annanoga3 przypomniałaś mi, że kiedyś tak moja babcia zabarwiła jajko na fioletowo. Z różnymi bibułkami rzeczywiście może być fajny efekt, tylko trochę daleko mam, żeby je kupić :).
[..YouTube..] @annanoga3 przypomniałaś mi, że kiedyś tak moja babcia zabarwiła jajko na fioletowo. Z różnymi bibułkami rzeczywiście może być fajny efekt, tylko trochę daleko mam, żeby je kupić :).
[..YouTube..] też tak robię,ale bez octu i soli,
jeszcze jeden sposób ;to do słoika wkładam kolorowe bibuły+woda i jajka na noc-śliczne kolorki i tanim kosztem
[..YouTube..] też tak robię,ale bez octu i soli,
jeszcze jeden sposób ;to do słoika wkładam kolorowe bibuły+woda i jajka na noc-śliczne kolorki i tanim kosztem
Gosia Adamska kapustowe najlepsze! 😀
@Rafał Dariusz w tytule jak byk stoi, że to naturalne barwniki, więc jak się do nich włoży jajko w poobtłukiwanej skorupce, będzie ładny wzorek na białku, a nie żadne buuu.
extra! wyprobuje te kapustowe i burakowe 😀
opcja cebula – stary sprawdzony sposób 🙂
no fajnie, ale wiesz, barwniki zostawiają kolor na białku…. buuu…. nie ma jak obierki z cebuli
Ale jaja 😉 Fajne!
🙂
@Leokadia A to muszę dopisać o tym odcedzaniu, bo ja nigdy tego nie robię i liczę na cud, a to przecież żaden wysiłek ;).
w opcji cebulowej robię prawie identycznie z tym odcedzam łupinki cebuli po uzyskaniu barwnika i dopiero wtedy wkładam jajka – tą metodą uzyskuję kolorowe jajka bez „ciapek” powstałych po ewentualnym przyklejeniu się łupinki cebuli do powierzchni jajka; pozostałe sposoby barwienia jaj wykorzystam w tym roku (mam taki zamiar)
Świetny post:) Ja stosuję łupinki z cebuli, ale chętnie spróbuję z innymi kolorami, zwłaszcza patentu na niebieskie:)
Mnie także, zdecydowanie, niebieskie najbardziej przypadły do gustu :).
Wyglądają super 🙂 Chyba większość mniej wtajemniczonych w zabawy kuchenne zna, tak jak ja, opcję cebulową 😉
Super!znałam tylko opcję cebulową:(