Temperatura pieczenia ciasta zależy od danego przepisu, kombinacji składników, systemu pieczenia (np. góra+dół albo termoobieg) oraz piekarnika, bo różne modele oferują określone tryby, a projektanci i zespół testujący często polecają w instrukcjach obsługi gotowe zestawy ustawień, które ułatwiają pieczenia najpopularniejszych ciast i potraw. Warto te wytyczne przeczytać po zakupie nowego piekarnika, żeby ułatwić sobie i przyspieszyć jego „wyczucie”. Można jednak, dla określonych, typowych ciast, przyjąć pewne standardy ustawiania temperatur i o tym dziś szerzej poniżej.
Zobacz też: Przepisy na najlepsze wypieki
Warto pamiętać, że temperatura pieczenia ciasta i czas wypieku zależą od kilku czynników:
- rodzaj ciasta – różne proporcje tłuszczu, mąki, jajek, wody/mleka i innych składników oraz inne sposoby wyrastania wymagają różnych temperatur i czasów pieczenia, warto wiedzieć, że biszkopt wstawia się do lekko podgrzanego piekarnika – najlepiej nastawić temperaturę dopiero w momencie rozpoczęcia mieszania piany z białek z żółtkową masą,
- rodzaj formy do pieczenia – metalowe blaszki nagrzewają się szybciej niż formy ceramiczne i warto o tym pamiętać, bo większość przepisów bazuje na foremkach z metalu; z kolei pizza pieczona na chropowatym kamieniu (pochłania wilgoć) będzie gotowa szybciej niż ta z blachy
- rodzaj piekarnika – choć wszystkie powinny piec tak samo, bywa różnie i nawet przy tej samej wielkości piekarnika czas pieczenia tego samego ciasta może okazać się różny; dobrze jest pamiętać, że tzw. minipiekarniki rozgrzewają się szybciej niż klasyczne, duże,
- grubość warstwy ciasta – np. cienki biszkopt, nawet przy tej samej temperaturze i foremce, upiecze się ok. 2 razy szybciej niż grubszy; małe bezy lub cienkie blaty na tort bezowy będą gotowe w krótszym czasie niż Pavlova; to szczególnie ważny czynnik, który trzeba wziąć pod uwagę przy przeliczaniu proporcji składników na inną formę niż ta, która jest sugerowana w przepisie,
- dodatki – np. owoce, które puszczają sok w cieście, przez co np. ciasto drożdżowe z owocami będzie się piekło nieco dłuższej niż czysta, podstawowa masa; podobnie jest z kruchymi spodami serników czy placków z owocami i/lub pianką – czas pieczenia się wydłuży, a temperatura 200-220 °C może okazać się za wysoka dla niektórych dodatków.
Niektóre ciasta, np. biszkopt czy sernik, zawsze powinny być przygotowywane ze składników o temperaturze pokojowej (to zapobiega zbyt szybkiemu wyrastaniu, pękaniu, a potem opadaniu, co prowadzi do powstania zakalca), ale np. kruche ciasto piecze się po schłodzeniu surowej masy, choć mnie często zdarza się robić je w pośpiechu i od razu po wylepieniu dna formy wstawiać do rozgrzanego piekarnika. Wyjściowa temperatura ma oczywiście wpływ na długość czasu pieczenia.
Kiedy mamy już powyższą wiedzę, w codziennym pieczeniu ciast przyda się tabelka. Jaka temperatura pieczenia ciasta i czas? Oto mała ściąga:
Temperatura pieczenia ciasta i czas wypieku
Podane poniżej temperatury dotyczą pieczenia w trybie „góra+dół”. Niektóre ciasta, np. bezy, biszkoptowe, piaskowe, dobrze pieką się w trybie „termoobiegu” i przy tym sposobie wypieku warto obniżyć temperaturę pieczenia o ok. 10-20 °C.
Rodzaj ciasta | Temperatura pieczenia [°C] | Czas pieczenia [min] |
Bezy | 90-100 | 30-60 |
Kruche | 200-220 | 20-30 |
Półkruche | 180-220 | 20-30 |
Piaskowe (m. in. jajka + tłuszcz + cukier + mleko + proszek do pieczenia) | 160-180 | 30-60 |
Francuskie | 250-300 | 15-30 |
Półfrancuskie | 250-300 | 15-30 |
Biszkoptowe | 150-160 | 15-60 |
Piernik | 150-160 | 45-60 |
Drożdżowe | 180-200 | 15-50 |
Pizza | 250-300 | 7-10 |
Chleb | 180-220 | 30-60 |
Pobierz wersję do wydrukowania
W moim piekarniku, na drzwiczkach po wewnętrznej stronie, jest ściąga z temperaturami i czasami pieczenia ciast, mięs, ryb i warzyw z wykorzystaniem zaawansowanych trybów (stąd nieco inne temperatury niż te podane w tabelce powyżej) oraz sugestia, na której półce ustawić formę. Bo to też ma znaczenie :).
Pamiętajcie, w razie wątpliwości lepiej piec dłużej w niższej temperaturze niż szybko przyrumienić ciasto w wysokiej, kosztem surowego środka ;).
Czekam na Wasze podpowiedzi, jeśli brakuje Wam tu jakichś ciast lub zdarzyło Wam się piec w niestandardowym czasie lub temperaturze. Dajcie znać, co to był za wypiek, jaka forma i ustawienia piekarnika :).
a co z brownies?
Ja piekę brownie przez 20 minut w piekarniku nagrzanym do 200 st. C (góra + dół) lub 180 st. z termoobiegiem.
Super ściąga, ale piekarnika chwilowo nie zmieniam.
Czy ilość stosowanej ewentualnie sody i zamiennie proszku do pieczenie jest 1:1? Nie lubię sody, czy jeśli w przepisie 1 łyżeczka sody i 1 proszku to dając 2 łyzeczki proszku mam ten sam efekt czy powinnam inaczej przeliczać?
Ja przeliczam tak, że 1 łyżeczka sody to 2 łyżeczki proszku. Tylko w proszku do pieczenia, który również zawiera sodę, występują inne składniki ułatwiające jego aktywowanie. A czystą sodę trzeba czymś zakwasić, np. sokiem z cytryny czy octem :).